Veel mensen zien het Nieuwe Testament als een soort one-size-fits-all. Het Nieuwe Testament spreekt over Jezus en “daarom” spreekt alles over de kerk van vandaag. Maar is dat wel zo? Of is dat slechts een gevolgtrekking? Wat gebeurt er bijvoorbeeld als je de brieven van de apostel Paulus uit het Nieuwe Testament verwijdert? Wat ontbreekt er dan? Wat blijft er over?

Paulinische brieven

Er zijn redenen voor deze overweging die uit de tekst van het Nieuwe Testament zelf naar voren komen. Als we bijvoorbeeld bij wijze van gedachte-experiment de brieven van Paulus uit het Nieuwe Testament verwijderen, dan is er niet langer een “lichaam van Christus”. Alleen Paulus spreekt erover. Er is ook geen kerk van alle volken meer als we Paulus, als de apostel van de volken, uit de Bijbel verwijderen. Velen zijn gewend om elke zondag een preek uit de evangeliën te horen, maar wat blijft er over van de hedendaagse kerk als we Paulus uit het Nieuwe Testament verwijderen? Dan zou je de Evangeliën hebben, maar geen brieven van Paulus meer. Voor de kerk wordt aangenomen dat Paulus essentiële inzichten communiceert. De brief aan de Romeinen wordt bijvoorbeeld gezien als een pijler voor de leer van de kerk. Hetzelfde geldt voor zijn andere brieven. Als we ze wegdenken, al is het maar als een mentaal spelletje, wat blijft er dan over van deze kerkleer?

Israëls verwachting

Voordat Paulus ten tonele verscheen, hadden we de evangeliën waarin Jezus een taak voor Israël vervult (Mt 15,24; Rom 15,8). Alleen Paulus breidt dit uit naar een kerk uit alle volken, zowel als doelgroep als in termen van de boodschap zelf. Dit zijn revolutionaire innovaties. Bij Jezus kregen de volken echter alleen de kruimels die van de tafel vielen (Mt 15:26-27). Hier is een gedachte om verder over na te denken:

  1. In de Evangeliën wordt het door Israël verwachte Messiaanse koninkrijk, het “koninkrijk der hemelen” (Dan 2:44; Dan 7:27) beschreven als “nabij” en verkondigd (Mt 4:17).
  2. De Handelingen van de Apostelen als geheel laten zien dat het koninkrijk voor Israël niet is geannuleerd, maar uitgesteld (Handelingen 1:6-8; Handelingen 28:28).
  3. (Brieven van Paulus verborgen)
  4. De overige brieven laten zien hoe je je moet gedragen terwijl het koninkrijk voor Israël is uitgesteld. De 12 apostelen schrijven aan de Joodse kerken met een “evangelie van de besnijdenis” (Gal 2:7-9). Jakobus schrijft bijvoorbeeld aan de 12 stammen in de Dispersie (Jas 1,1), Petrus richt zich tot de vreemdelingen in de Dispersie (1Pet 1,1) en herhaalt het idee van een “koninklijk priesterschap, een heilige natie” (1Pet 2,9), zoals Israël deze taak al had gekregen in de Tenach (Ex 19,6). De focus van de 12 apostelen blijft de vervulling van de beloften aan Israël. We lezen daar niets over de kerk uit alle volken.
  5. In het boek Openbaring wordt het messiaanse koninkrijk gevestigd.

Als je dit voor het eerst leest, lijkt het een gek idee. Als je echter de ontwikkeling, de doelgroepen en de woorden die in deze boeken worden gebruikt buiten Paulus om onderzoekt, dan wordt al snel duidelijk dat het altijd om Israël gaat en dat er geen (!) ontwikkeling is naar een kerk uit alle volken. Petrus moest zelfs met 3 visioenen overgehaald worden om welwillend te staan tegenover een proseliet die op geen enkele manier te vergelijken was met andere mensen uit de volken (Handelingen 10). Dit werd bepaald niet goed ontvangen door de andere apostelen en broeders in Jeruzalem (Handelingen 11:1-3). Petrus moest uitgebreid verslag uitbrengen totdat ze tot bedaren kwamen (Handelingen 11:18). Is de verdediging niet vreemd, maar werden ze begeleid met een “Grote Opdracht” en nu waren er al problemen met een proseliet die heel dicht bij Israël en Israëls verwachting staat? Dit is ter overweging: Als we Paulus uit het Nieuwe Testament verwijderen, ontbreekt het fundament voor de kerk. Alleen Paulus was geroepen om een apostel voor de volken te zijn (Rom 11:13). Hij ontving het evangelie niet van de 12 apostelen, maar leerde het rechtstreeks van Jezus Christus (Gal 1:11-12). Daarom vertellen ze niet noodzakelijkerwijs hetzelfde verhaal. Paulus moest dit zelfs een keer verduidelijken in Jeruzalem (Gal 2:2). Het werd hem bekend door openbaring omdat het tot dan toe verborgen was geweest (Rom 16:25-26). Als we Paulus uit het Nieuwe Testament verwijderen, verwijderen we niet simpelweg meer van hetzelfde, maar verwijderen we mysteries die nergens anders worden uitgelegd en geopenbaard. We verwijderen de gemeenschap van vandaag.

Werkblad

Hier kun je een werkblad downloaden met een lijst van de 27 boeken van het Nieuwe Testament. Downloaden, afdrukken en gebruiken in een dialoog met anderen! Er staan vouwlijnen voor en na de brieven van de apostel Paulus. Dit maakt het gemakkelijk om de brieven van Paulus te “verbergen”. Het idee is: Gebruik het blad als een gespreksstarter. De interpretatie lijkt in eerste instantie gek, omdat meestal stilzwijgend wordt aangenomen dat “overal waar Jezus op staat, de kerk van vandaag er ook in staat”. De tekst zelf suggereert dit echter niet. Integendeel, er is een duidelijke trend. Erkennen dat Paulus met zijn eigen evangelie kwam (Rom 2:16; Rom 16:25), dat hij het “evangelie van de voorhuid (onbesnedenheid)” noemt (Gal 2:7-9), kan onze ogen openen voor een belangrijke ontwikkeling. Als je dit erkent, wordt het gemakkelijker om veel bijbelpassages in hun eigen context uit te leggen. Als dit nog steeds onbekend is, gebruik het idee dan als een werkhypothese die voortdurend getest kan worden. Het is zoiets als een sleutel tot een beter begrip van het Nieuwe Testament.