Een open gesprek is een gesprek over belangrijke zaken die gedeeld worden en dus een plaats krijgen in het gesprek. Een open gesprek wil een open geest houden, ontwikkeling mogelijk maken, stimuleren. Dit maakt een open gesprek fundamenteel levensbevestigend en dus ook geloofbevestigend.

Een goed gesprek voeren betekent altijd een relatie aangaan, al is het maar voor de duur van een gesprek. Het gaat om echte ontmoeting, waarin de werkelijkheid zichtbaar en tastbaar wordt. De realiteit van de ander. Mijn realiteit. De realiteit van het Evangelie dat in deze wereld en in onze levens spreekt. Maar dit alles ligt niet altijd op tafel. Dat hoeft niet. Voor alles is een tijd.

Een open en goed gesprek heeft geen verborgen agenda, geen geheime intentie om te evangeliseren, geen intentie om te overtuigen, geen poging om iemand te werven, te kleineren, te misleiden of op een andere manier te manipuleren.

Als we waarachtig zijn, zullen we alles laten groeien naar Hem die het hoofd is, Christus (Ef 4:15). Het is niet iets wat we met geweld of kracht kunnen bewerkstelligen, niet door brute theologie en niet door gehechtheid aan “begaafde predikers”, “ware leringen” of “bevrijdende opvattingen”. Dat is allemaal niet zo belangrijk. Wat belangrijk is, is alleen waar vragen over zijn. Als er geen vragen zijn, of als ze nog te ver weg zijn, te verborgen, dan is het moeilijk om erover te praten.

Een open gesprek moet gewenst zijn.

Een gesprek kan alleen plaatsvinden als alle partijen een gesprek willen voeren. Een open dialoog kan alleen plaatsvinden als alle betrokkenen elkaar willen ontmoeten. Ontmoeting is het sleutelwoord voor blijvend goede gesprekken. Ontmoeting is wederzijdse interesse, is wederzijdse sympathie, is wederzijdse uitnodiging tot verkwikkende openheid – op welk niveau dan ook.

Als men in christelijke kringen een open gesprekscultuur zou kunnen cultiveren, waarin zelfs tegenstrijdige dingen een plaats krijgen, dan vereist dit zowel de wil tot ontmoeting en wederzijds vertrouwen, als vertrouwen in God. Het vertrouwen dat Hij alles goed zal doen. Uniformiteit is nooit een doel. Je hoeft niet bang te zijn voor andere meningen. Laten we erop vertrouwen dat God boven onze verschillende meningen staat. Hij kan het goed doen, voor ieder van ons. Net zoals Paulus aan de Filippenzen schrijft:

“Broeders, ik beschouw mezelf nog niet als iemand die het begrepen heeft. Maar ik doe één ding: ik vergeet wat achter me ligt en reik uit naar wat voor me ligt. Zo jaag ik het doel na, de prijs van Gods roeping boven in Christus Jezus. Ieder van ons die volwassen is geworden, mag dit in gedachten houden; en als je ergens anders over denkt, zal God het ook aan jou openbaren. Ondertussen, in datgene waarin we anderen inhalen, moeten we gelijkgezind zijn, zodat we de basisregels volgen volgens hetzelfde richtsnoer. Weest navolgers van mij, broeders, en let op hen die wandelen zoals gij ons tot voorbeeld hebt”.
Fil 3:13-17

Een open gesprek, zoals de apostel aan de Kolossenzen schrijft, is altijd gekenmerkt door genade en gezouten met goede benaderingen:

“Laat uw woord altijd genadig en met zout gekruid zijn, wetend hoe u ieder moet antwoorden”.
Kol 4,6

In gemeenten, kerken en gemeenschappen raken bepaalde gedragingen snel verankerd. We gebruiken bepaalde “vrome” woorden of uitdrukkingen. Misschien praten we zelfs in Bijbelteksten. We kunnen trots en blij zijn om Hebreeuwse uitdrukkingen terloops te gebruiken of om bepaalde handelingen uit te voeren. We kennen onze eigen traditie misschien door en door. Al deze dingen kunnen waardevol zijn voor ons persoonlijk, maar ze kunnen net zo snel een echte ontmoeting in de weg staan. Ontmoetingen zijn niet alleen waardevol omdat de ander denkt zoals ik denk. Zodra we dat doen, verlagen we onze naaste en daarmee onszelf.

Onze menselijkheid en ons christendom, ons vertrouwen in God, ons zijn in deze wereld – het krijgt waarde als we er congruent vorm aan geven, als we er ontmoetingen in cultiveren. Een open gesprek met mensen om ons heen wordt een stimulerende ervaring als we met elkaar in gesprek gaan. Wat mij betreft wil ik Christus centraal stellen en God door Hem danken. Dat hoef ik tegen niemand te zeggen. Maar het verandert alles. Omdat ik weet dat onze God en Vader werkt aan relatie, verlossing, rechtvaardiging, verzoening en nog veel meer, kan elk gesprek nu gevormd worden door deze realiteit. Niet in vrome woorden, maar gedragen door echt vertrouwen.

Christus heeft ons in vrijheid gesteld (Gal 5:1). Laten we deze vrijheid binnengaan. Laten we anderen deze vrijheid gunnen. Er worden nieuwe deuren geopend.