Deze wereld en het hiernamaals

Sommigen zien de taak van de kerk uitsluitend in deze wereld. Deze kerk is dan gericht op deze wereld. Anderen zien de taak van de kerk volledig in het redden van mensen van een eeuwige hel en koesteren het vooruitzicht van “leven in de hemel”. Dit begrip is gericht op een hiernamaals. Er zijn natuurlijk veel schakeringen tussen de twee uitersten. Het is zeker belangrijk hoe we vandaag de dag leven, en het helpt ook om een vooruitziende blik te hebben.

Als we vragen naar de taak van de kerk, dan kan de interpretatie gezien worden als een schuifregelaar. Deze schuifregelaar kan vrij worden bewogen tussen de twee polen “Deze wereld” (Diesseits) en “Hiernamaals” (Jenseits). Sommigen zullen waarschijnlijk alleen hiernamaals dingen zien, terwijl anderen de nadruk leggen op huidige aspecten. Dat is dan de persoonlijke interpretatie, het persoonlijke begrip of de persoonlijke wens.

Een bouwproject

Laten we ons voorstellen dat de gemeenschap een bouwproject is, zoals een huis. Er zijn tweeduizend jaar verstreken sinds de eerste nederzetting, sinds de eerste gemeenschap. Bouwmethoden zijn veranderd, de rijkdom is toegenomen en eenvoudige huizen uit die tijd voldoen niet meer aan de eisen van vandaag. Afgezien daarvan werden huizen in bijbelse tijden gebouwd in een ander klimaat dan de huidige huizen in bijvoorbeeld West-Europa. Er zijn veel verschillen. Hoe willen we nu bouwen?

Deze verschillen zijn niet goed of slecht en moeten niet worden beoordeeld. Het is niet zo dat we tegen elke prijs een huis willen bouwen in onze breedtegraad, die ooit perfect was voor het Midden-Oosten. We moeten ons eigen huis bouwen. Als we dit doen, geven we blijk van gezond verstand.

Je kunt er natuurlijk voor kiezen om een huis te bouwen in de stijl van een vervlogen tijdperk. Dit resulteert bijvoorbeeld in een neogotische of neoklassieke stijl. In een christelijke omgeving willen mensen vaak terug naar de Bijbel, terug naar het begin. Anderen geven de voorkeur aan een traditionele vorm die 100 jaar geleden misschien nog geldig was. Maar is dat mogelijk?

Of men verlangt naar een theocratische toekomst, naar het oordeel en de ontbinding van de huidige wereldorde, waant zich in de eindtijd en wil het Hemelse Jeruzalem realiseren. Dit lijkt mij bijna identiek aan de wens van sommige radicale islamistische groeperingen om een kalifaat te stichten. De inhoud lijkt anders, maar gaat het misschien over vergelijkbare menselijke mechanismen? Bijvoorbeeld het verlangen om de complexiteit van onze wereld te vereenvoudigen? Waarom voelen veel mensen zich aangetrokken tot zulke ideeën?

Terug naar het idee van een bouwproject. Om een huis te bouwen zijn de theoreticus en de uitvoerder nodig. Er is een architect voor nodig, maar ook getalenteerde ambachtslieden en een bouwer om ervoor te zorgen dat alles volgens hoge normen wordt gebouwd. Nadenken over de kerk van morgen, of proberen je een levendige gemeenschap voor te stellen over 5, 10 of 20 jaar, zijn visionaire stappen. Dit vereist visionaire denkers en veel kleine praktische stappen in de implementatie.

De eerste stap is nadenken over welke algemene taken een congregatie moet vervullen of tot welke taak ze geroepen is. Welk bewijs is er vanuit de Bijbel zelf?

De opgeroepen

In het eerste artikel werd verwezen naar het woord voor “kerk” dat in de Bijbel wordt gebruikt. In termen van etymologie betekent het Griekse woord ekklesia “geroepenen”. Het idee hierachter, zoals vermeld in het vorige artikel, is dat God mensen naar deze gemeenschap roept. Het is geen persoonlijke prestatie, maar een geschenk dat sommigen krijgen en anderen niet. Het heeft niets te maken met de doctrine die iemand aanhangt of met de gemeenschap waar ik deel van uitmaak. Niet iedereen is geroepen, maar de kerk is per definitie een “geroepene”, een deelverzameling van alle mensen.

De verleiding ligt nu in het feit dat dit idee, dat rechtstreeks uit de Bijbel komt, als “exclusiviteit” wordt beschouwd. Maar dat is geenszins het doel van de term. Zij die tot de kerk van vandaag behoren zijn niet beter dan andere mensen, maar ze zijn geroepen. Er is een verschil en er zijn ook voorrechten (vergelijk bijvoorbeeld Ef 1:3). Net zoals Paulus beschrijft dat God een redder is van alle mensen, maar vooral van gelovigen (1Tim 4:9-11).

Een idee uit het eerste artikel in deze serie zag de kerk als een geroepen groep met een eigen taak. De gemeenschap is niet de eerste groep die wordt genoemd. Ook Israël werd ooit uit de volken geroepen en kreeg de opdracht om dat te doen.

Daarnaast kan de volgende opmerking worden gemaakt: Telkens wanneer “uitgeroepen”, d.w.z. “uitverkoren”, in de Schrift werd genoemd, was dat niet als een einddoel, maar als een roeping tot een taak. Wie geroepen is moet een instrument en een kanaal van zegen worden. Als de gemeente nu ook een “geroepene” is, kan men vragen naar de eigenlijke taak van de gemeente. Is de kerk ook een instrument en een kanaal van zegen? Dan gaat het niet om de vraag hoe ik zelf in deze wereld sta, maar om de taak van de kerk als geheel. Het gaat over de vraag waartoe we geroepen zijn als kerk.

Er zijn verschillende voorbeelden van een roeping voor een taak:

1. Abram
2. Israël
3. Gemeenschap vandaag.

Er is al een artikel over het onderwerp “verkiezing” aangemaakt op deze website. Het laat zien dat Abram werd geroepen om op reis te gaan. Hij kreeg verschillende beloften. Eén belofte betrof het Beloofde Land. Hij moest op weg gaan naar het land dat God hem zou wijzen (Gen. 12:1). Maar een andere belofte betrof de hele mensheid. Abram kreeg te horen dat alle geslachten op aarde door hem gezegend zouden worden (Gen 12:3). Wat Abram zelf deed was onderdeel van een groter verhaal.

Taken van de gemeente

Paulus schrijft:

“Want door genade zijt gij behouden, door het geloof; en dit is niet uit uzelf: het is een gave van God, niet uit werken, opdat niemand roeme. Want wij zijn Zijn werk, in Christus Jezus geschapen tot goede werken, die God tevoren bereid heeft, opdat wij daarin zouden wandelen.”
Ef 2:8-10

De kerk is Gods werk. Paulus vermeldt meteen dat deze roeping een doel had: “in Christus Jezus geschapen tot goede werken, die God tevoren bereid heeft, opdat wij daarin zouden wandelen”. Dit is een duidelijke, wereldse oriëntatie. In het hier en nu bereidt God zelf goede werken voor ons voor. Dat is heel bevrijdend. Mijn streven is om op te letten, mijn gebed is om inzicht en een luisterend hart (1 Koningen 3:9), zodat ik alleen kan herkennen wat al is voorbereid. Ik denk dat dat het stressvrij maakt.

Hoewel ik dit kan accepteren als een persoonlijke bevestiging, beschrijft Paulus dit in een circulaire (Efeziërs) aan verschillende kerken. Het is daarom geen kenmerk van persoonlijk geloof alleen, maar moet ook deel uitmaken van de gemeenschap. Dus hier kunnen we vragen naar ons begrip van de kerk: Hoe kunnen we goed doen en goede werken vinden die God voor ons heeft voorbereid?

Is deze wereldse oriëntatie de enige taak?

Nee. Volgens Paulus heeft de kerk een veel grotere taak. Hij beschrijft dit ook in Efeziërs:

“Hij beveelt alles [Gott] aan Hem, [Christus] onder Hem, aan Zijn voeten; en Hij geeft Hem als hoofd over alles aan de geroepen gemeente, die Zijn lichaam is, de voltooiing van Hem die het universum in alles voltooit.”
Ef 1:22-23

De kerk is hier de voltooiing van Christus, die alles in alles voltooit. Dat is een ver doel. Dit betekent dat de kerk, het lichaam van Christus, betrokken is bij de vervulling van Gods doelen. Paulus schrijft in 1 Korintiërs dat het Gods doel is om alles in allen te worden. Christus zal dit bereiken, schrijft Paulus. De kerk wordt echter gezien als de voltooiing van Christus. De kerk is “de voltooiing van hem die het universum in alles voltooit”. Het lichaam van Christus, de kerk, heeft daarom niet alleen een taak in het hier en nu, maar ook een toekomstige taak.

Wat is de toekomstige taak en hoe is deze toekomst verbonden met onze huidige ervaring?

De ervaring van genade

De apostel Paulus beschrijft zijn begrip van deze wereld en hoe het Gods wereld raakt. Genade kenmerkt Gods werk in de kerk (Ef 2,8; Ef 3,2). Genade is bijzonder kenmerkend voor onze tijd. Laten we dat vasthouden. Paulus beschrijft in Efeziërs ook dat we een toekomstige taak hebben:

“God … Hij maakt ons [Juden und Nationen-Gläubige in der Gemeinde] samen levend in Christus (in genade ben je gered), en Hij wekt ons samen op en zet ons samen neer te midden van de hemelingen in Christus Jezus om in de komende eonen de alles overstijgende De rijkdom van zijn genade in goedheid jegens ons in Christus Jezus om tentoon te stellen.”
Ef 2:4-7

Gods rijkdom aan genade, die Hij ons in Christus Jezus toont, zal in de komende eeuwen te zien zijn. Dit is een toekomstige taak voor de kerk: genade tonen. Waar? Te midden van het bovennatuurlijke.

Het lijkt vreemd dat het nodig zou zijn om barmhartigheid te tonen in de hemel. Voor velen is de hemel de plek bij uitstek voor perfectie. Dit is echter niet het geval in de Bijbel. Neem bijvoorbeeld het boek Job, waarin beschreven wordt hoe Satan te midden van de zonen van God in de hemel verschijnt (Job 1:6; Job 2:1). We lezen in Petrus dat zelfs engelen nieuwsgierig zijn naar het evangelie (1 Petrus 1:12). De zogenaamd perfecte hemelse wezens kennen geen genade. Daarom moet daar nog een taak volbracht worden voordat God werkelijk alles in allen kan zijn (1 Korintiërs 15:28).

Als we dit samenvatten, zijn er deze twee taken voor de gemeente:

1. Hier en nu
   In deze eon: goede werken doen die God al heeft voorbereid
2. De toekomst
   In de komende eonen: Gods genade tonen te midden van de Supermensen.

Als we vandaag onze taken vervullen, zullen we genade leren herkennen. We ervaren genade. Deze ervaring zal ook van pas komen in de toekomst. Volgens Paulus zal God de kerk gebruiken als voorbeeld van het effect van genade. We zullen genade tonen.

Als we dit anders formuleren, dan kiest Paulus voor een pragmatische benadering:

Er is vandaag veel goeds te doen en moge God onze ogen openen voor de taken die Hij al voor ons heeft voorbereid om te vervullen. Zodat we positief in deze wereld kunnen staan. Ervaringen in deze wereld, hoe goed of moeilijk ook, leren ons ook genade te herkennen. Het is de ervaring van genade die ons leven nu verrijkt, maar ons ook voorbereidt op een nog verre toekomst. Dan zullen we de genade tonen die we hebben ervaren en als Christus’ aanvulling zullen we bijdragen aan Gods uiteindelijke doel. Dat is logisch en zinvol.

Verdieping

• Beschrijf in je eigen woorden wat nieuw voor je was in dit artikel.
• Hoe zou je de schuifknop resetten na het lezen van deze post?
• Wat wil je nu denken?
• Wat wil je hierna doen?
• Bespreek Efeziërs 4:15-16 in het licht van de huidige en toekomstige taken van de kerk.