De brief van Paulus aan Titus

In zijn brief aan Titus schrijft de apostel Paulus over de

“Verschijning van de glorie van de grote God en onze Redder, Jezus Christus, die zichzelf voor ons heeft gegeven.”
Tit 2,13

Wordt hier nu geleerd dat Jezus als God wordt aangesproken? Dat is de vraag hier. Degenen die dit vers citeren doen dat om de “godheid van Jezus” te bewijzen. Dus het vers is bedoeld om te zeggen dat Jezus God is zoals God de Vader God is.

De relatie tussen God de Vader en Jezus is echter al genoemd door de apostel toen hij aan de Korintiërs schreef:

“Want hoewel er zogenaamde goden zijn (in de hemel of op aarde, net zoals er vele goden en vele heren zijn), toch is voor ons slechts één God, de Vader, van Wie het Al is (en naar Hem zijn wij gekeerd), en slechts één Heer, Jezus Christus, door wie het universum is ontstaan (en wij door Hem zijn).”
1Cor 8,5-6

Paulus beschrijft in deze verzen een duidelijk onderscheid tussen de ene God, de Vader en de ene Heer, Jezus Christus. Er is een verschil tussen de twee. Jezus is niet gelijk aan de Vader. Deze verzen in Korintiërs zijn onovertroffen in duidelijkheid.

Moet de brief aan Titus nu iets heel anders zeggen? Als dat het geval zou zijn, dan is de verklaring in Eerste Korintiërs niet waar. Een van de uitspraken wordt dan verkeerd geïnterpreteerd. Welke? De vraag moet niet worden beantwoord met insinuaties, maar met een zoektocht naar antwoorden. Als je een verschil merkt, dan is dat in eerste instantie neutraal gezien slechts een verschil. Pas in een tweede stap is er sprake van een verklarende interpretatie.

Terug naar de brief aan Titus.

Paulus’ uitspraak in de brief aan Titus kan op twee manieren gelezen worden:

• De hele zin verwijst naar Jezus, die “de grote God en onze Redder” is. Dit is het standpunt dat voorstanders van een Drie-eenheid graag gebruiken.
• De hele zin bestaat uit twee delen, namelijk:
  1. de verschijning van de heerlijkheid van de grote God
  2. en van onze Verlosser, Jezus Christus.

In de tweede lezing wordt zowel over God als over Jezus Christus gesproken als over twee verschillende personen. God, dat is alleen de Vader, terwijl Jezus Christus hier wordt gezien als onze Verlosser. Aan het begin van de brief staat

“Genade en vrede van God de Vader en Christus Jezus onze Verlosser.”
Tit 1,4

Hier is het zo klaar als een klontje dat we het over twee verschillende mensen hebben die niet met elkaar verward zijn. Paulus is hierin consequent. God, dat is de Vader, en Christus Jezus is de Verlosser.

Er is veel voor te zeggen om dit ook in Titus 2:13 te zien.

Dubbelzinnigheid in de term “God

In de eerder geciteerde passage uit Korintiërs heeft Paulus al aangegeven dat “er vele goden zijn”. Veel christenen daarentegen denken dat de term God zoiets is als een eigennaam. Dit is echter niet het geval. God is een vrij neutrale overkoepelende term. Het is eerder een functie. Paulus zei dat er vele goden waren. De term beschrijft een functie van hoe Mozes tot God werd gemaakt voor Aäron – door God, dat wil zeggen (Ex 7:1).

Dus als het woord “God” ergens verschijnt, betekent het vaak, maar niet altijd, de absolute Godheid. Mensen worden ook goden genoemd en afgoden zijn taalkundig “goden”. Hetzelfde woord wordt overal gebruikt. Daarom kan Paulus dit in Korintiërs gebruiken en eraan toevoegen dat er weliswaar vele goden zijn, maar dat “er voor ons maar één God is, de Vader, van wie het universum is”. Paulus maakt dit onderscheid en wij moeten hem volgen.

Dus in Titus 2:13 worden zowel God de Vader als Jezus genoemd. Ze worden allebei na elkaar genoemd, net als eerder in de brief. Deze bijbelse passage is dus niet langer een argument voor de godheid van Jezus, noch voor een Drie-eenheid.