Wederopstanding uit de dood is geen nieuwtestamentisch fenomeen. Al in de Tenach, het latere Oude Testament, wordt melding gemaakt van opstandingen. Er zijn er niet veel, maar je kunt ze wel vinden. De verslagen zijn interessant en leerzaam.
De hoop op wederopstanding
In het Oude Testament vinden we nuchtere verslagen van onze menselijkheid. We leven, maar zijn sterfelijk. Wie sterfelijk is, sterft eenmaal. Hij die gestorven is, is dood en dit is de tegenstelling en afwezigheid van leven. Hoewel er hoop is op een opstanding (in het laatste der dagen. Dan 12:2; Dan 12:13; Joh 11:24), is dit vooruitzicht van nieuw leven door opstanding geen alledaagse gebeurtenis.
Er zijn een paar herrijzenissen van individuen die al hebben plaatsgevonden. De verslagen uit het Oude Testament staan in dit artikel. De verwachting van een opstanding op de laatste dag zou echter alle mensen moeten omvatten.
Ontbreekt de opstanding in de Torah?
In de tijd van Jezus waren er de Sadduceeën die niet in de wederopstanding geloofden. Deze veronderstelden dat een opstanding niet genoemd wordt in de vijf boeken van Mozes (Torah) en dat er daarom geen opstanding zou zijn. Hoe kom je tot deze mening?
Christenen zien het Oude Testament vaak als één verzameling boeken die allemaal ongeveer “gelijk” zijn. Dit is echter tot op de dag van vandaag niet het geval in het Jodendom. De kern van de Schrift ligt in de Torah. De rest is ondergeschikte uitleg en toepassing. Dus hoewel er in de andere geschriften verslagen van herrijzenissen stonden, waren deze afwezig in de Torah. Daarom geloofden de Sadduceeën niet in de opstanding. Jezus behandelde deze zienswijze in Matteüs 22:23-33 en liet zien dat wederopstanding heel duidelijk in de Torah beschreven staat.
Vandaag de dag zien sommigen de opstanding als iets dat veel later kwam in de ontwikkeling van de geschiedenis van het Oude Testament, namelijk pas bij de verwijdering van Israël uit het land door Babylon en Assyrië. Dit wordt gesuggereerd door het argument van Jezus in Mattheüs 22, dat laat zien dat in de tijd van Jezus de opstanding ook aan de Torah gekoppeld kon worden. Hier kun je je afvragen hoe je de ontwikkeling van ideeën moet waarderen, want het is duidelijk dat veel ideeën over de wederopstanding later verschenen. Hetzelfde geldt voor de meeste ideeën in de Bijbel: ze werden geleidelijk verder gespecificeerd.
Herrijzenissen in het Oude Testament
In het Oude Testament worden drie opstandingen genoemd. Alle rapporten komen uit de boeken van de koningen.
- Herrijzenis van de zoon van de weduwe in Zarpat (1 Koningen 17:17-22)
- Herrijzenis van de zoon van de vrouw uit Shunemite (2Koningen 4:18-37)
- Wederopstanding van de man die in Elisa's graf werd gegooid (2Koningen 13:20-21)
