Pesah

De Joodse Pesah viert de Uittocht uit Egypte. Later veranderde het festival in Pasen. Pesah markeert het einde van de slavernij van het Joodse volk. Bevrijding en exodus zijn de sleutelwoorden. Een volk op weg door de woestijn, op weg naar een ontmoeting met de levende God. Het doel: een eigen land.

De vervulling van de beloften aan Abraham werd eindelijk gerealiseerd. We hebben het hier over een God die in de geschiedenis werkt. Een God die niet vergeet. Eeuwen waren verstreken sinds Abraham naar Egypte vertrok vanwege een hongersnood en dus vond de vervulling van de oorspronkelijke belofte niet plaats. Honderden jaren waarin God “stil” was – totdat Mozes werd geroepen. Mozes, die het volk uit Egypte en naar het Beloofde Land zou leiden.

Pasen

Het Pesah-feest werd in de christelijke tradities overgenomen als “Pasen”. Pasen heeft geen betekenis voor één enkel volk, maar voor de wereld, voor mensen. Pasen gaat ons allemaal aan. Net als Pesah is Pasen het verhaal van een bevrijding, maar nu een bevrijding van de dood en de gevolgen daarvan. Hier gebeurt iets krachtigs, de dood wordt overwonnen en de belofte van leven wordt tastbaar. In de oosterse kerk is Pasen het belangrijkste feest van het kerkelijk jaar, veel belangrijker dan Kerstmis.

Heilige zaterdag

Tussen Goede Vrijdag en Paaszondag: Heilige Zaterdag. Een dag als alle andere? Er zijn atheïsten die deze dag vieren omdat – als gevolg van de leer van de Drie-eenheid – dit als het ware de enige dag is waarop God “dood” is. Dit is nog een voorbeeld van de vreemde bloesems die de doctrine van een Drie-eenheid voortbrengt.

Jezus werd gedood met de bedoeling om hem uit de weg te ruimen. God heeft echter iets anders voorzien. Het was allemaal volgens de Schriften (1Cor 15:1-5) en toch waren sommige dingen blijkbaar onbekend voor de discipelen en de rest van de wereld. Gods wijsheid toonde zich hier, maar “geen van de vorsten van dit tijdperk (eon) erkende het – want als ze het geweten hadden, zouden ze de Heer der heerlijkheid waarschijnlijk niet gekruisigd hebben” (1Cor 2:8 Rev. Elbf.).

Getuigen van de Opstanding

Pasen was niet het einde. Het was een nieuw begin. Het was schandalig. De apostelen werden “getuigen van zijn opstanding” (Handelingen 1:22) in plaats van getuigen van Jezus’ geboorte (Kerstmis). Pasen heeft een schimmig bestaan in de Westerse kerk. Kerstmis werd het belangrijkste feest. Getuigt dit van een verkeerde focus? Als wij, net als de apostelen, de betekenis van de opstanding zouden begrijpen, wat zou er dan gebeuren?

Op verschillende plaatsen herhalen de 12 apostelen de verklaring dat zij “getuigen van zijn opstanding” zijn (zie Handelingen 4:2 Handelingen 4:33). Later is dit ook de boodschap waarmee Paulus zijn goede nieuws – zijn evangelie – beschrijft (Handelingen 17:18, zie ook: Handelingen 23:6-8, Handelingen 24:21).

Met de opstanding werd duidelijk dat de woorden van Jezus geen loze beloften waren. Het koninkrijk was dichtbij – nog steeds. De 12 apostelen en de kerk in Jeruzalem verwachtten dit koninkrijk en stelden Jezus de vraag hierover toen hij was opgestaan (Handelingen 1:6). Als de koning leeft, heeft het koninkrijk ook nog een kans, bij wijze van spreken. De vervulling van de beloften aan Israël (Rom 15:8) waren nog steeds relevant.

In de loop van Handelingen werd deze hoop echter niet vervuld (vgl. Handelingen 1:6-7), maar Paulus bereikt als 13e apostel een nieuwe doelgroep: de volken. Bij hem gaat het niet langer om het vervullen van de beloften aan Israël, maar ontstaat er iets nieuws. De apostel beschrijft het als de onthulling van geheimen (Ef 3:1-13). Paulus was een apostel voor de volken (Rom 11:13). Met hem wordt de opstanding van Christus de hoop voor alle nakomelingen van Adam (1Cor 15,22).

Getuigen van de opstanding is het centrale thema onder de apostelen. Is dat vandaag de dag nog steeds zo? En zien we de verschillen tussen de prediking van de 12 apostelen en het visioen dat Paulus heeft? Waar horen we thuis? Wat is de basis voor ons leven en geloof? Welke boodschap moet en mag ons leven bevruchten?

Geen gedeeltelijke oplossingen meer

Deze vragen kunnen niet worden beantwoord door te zeggen dat “min of meer alles hetzelfde zegt”. Differentiatie is hier nodig zodat we – meelezend met het verhaal in het Nieuwe Testament – ontdekken hoe ook hier ontwikkeling plaatsvindt. De focus begint bij Israël, maar breidt zich uit naar de hele wereld. Er is goed nieuws dat niet stopt bij gedeeltelijke oplossingen. Christus is opgestaan – als de eerstelingen van hen die ontslapen zijn. Het begint bij Hem. Zoals door Adam de dood tot alle mensen kwam (zonder uitzondering), zo zijn ook alle mensen levend gemaakt in Christus. Dit is wat Paulus zegt in 1Cor 15:20-22.

God heeft geen gedeeltelijke oplossingen in gedachten. Hij heeft een echte verlossing in gedachten. Een verlossing van de hele wereld. Het doel is dat God op een dag alles in allen zal zijn (1Cor 15:20-28). Dit is de reikwijdte van Jezus’ opstanding voor iedereen die deze vandaag met dankzegging kan aanvaarden.