Het is beter om veel vragen te hebben dan veel antwoorden. Veel christelijke subculturen gedijen op het hebben van “het antwoord”. Zo’n houding is fataal voor een gezond geloof. Als je niet alleen voorgaande antwoorden wilt horen, moet je leren om dingen in vraag te stellen.

Ik weet uit eigen ervaring hoe moeilijk het in sommige kringen is om voor jezelf te mogen denken. Vragen moeten vaak leiden naar de al bekende antwoorden, anders ga je buiten het toegestane bereik. Het kan voelen als een “onzichtbare kooi” waar je in zit. Dat is een deel van de “engheid” die veel mensen voelen. Nogal wat gemeenschappen leven van vermeende “uniformiteit”, hoewel die strikt genomen nergens kan bestaan. Als je leert om vragen te stellen, zelfs zogenaamd “ketterse” vragen, creëer je ruimte voor jezelf om te ademen, na te denken, te heroverwegen.

Vragen zijn belangrijker dan antwoorden omdat ze denken mogelijk maken. Beantwoord elke vraag met een wedervraag en het gesprek blijft open.

Vragen en antwoorden

Vragen zijn beter dan antwoorden. Ze gaan verder. Maar wie vragen wil stellen, heeft ook mensen nodig die luisteren. In een geloofsgemeenschap is oprecht, onbevooroordeeld luisteren een voorwaarde voor een duurzame gemeenschap. Wie bijvoorbeeld uit evangelische kringen wil breken, heeft mensen nodig die naar serieuze vragen willen luisteren. Dit is geen vrijbrief voor mensen met zelfingenomen meningen die een podium zoeken voor hun speciale doctrines die ze koste wat kost aan iedereen willen opdringen, maar slechts een voorwaarde voor waarheidsgetrouwe gesprekken.

Gesprekken waarin vragen steeds opnieuw gesteld kunnen worden en men van vraag naar vraag gaat. Degenen die slagen zitten in een proces van verandering en leren. Antwoorden kunnen worden gezien als hypotheses, namelijk als werkhypotheses die de huidige stand van zaken weergeven. In de regel hoeven en kunnen antwoorden niet als absoluut worden beschouwd. Dit beseffen is ook een bevrijdende slag als je uit gemeenschappen komt die “absolute” waarheden verdedigen.

Het lijkt veel realistischer om te erkennen dat je sommige dingen kunt herkennen, sommige dingen kunt begrijpen, maar dat je de waarheid niet bezit. Want dan kun je vragen stellen, leren en groeien. Er wordt een cultuur van leren gecultiveerd. Iedereen die vragen stelt in de gemeenschap is niet gevaarlijk, maar draagt aanzienlijk bij aan een betere gemeenschap.

Eerlijke luisteraars kunnen werelden in beweging brengen omdat ze naast andere mensen staan en samen reizen.