Doelen vastleggen

“Waar ga je heen?” is een goede manier om zo’n ontmoeting te beginnen. De vraag bepaalt de bestemming van de reis. Op deze manier kun je interesse tonen in de ander. Als hij reageert, is er altijd een stimulerend gesprek. Meestal is het niet diepgaand, maar het creëert een korte verbinding. Ik hoor over doelen en grote dromen (“We fietsen nu over de Alpen.”) die met kleine stapjes worden gerealiseerd. Natuurlijk is het fijn om een doel voor ogen te hebben, om bewust op weg te gaan.

Een doel hebben is niet alleen leuk. Het lijkt ook heel gezond om jezelf doelen te stellen en ernaar te handelen. Ontwikkeling is een van de dingen die ons in dit leven gegeven is. Wanneer we ontwikkeling als goed en waardevol hebben ervaren, is het gemakkelijker om weer op het goede spoor te komen. Dan kan de reiskoorts echt toeslaan.

Doelen stellen

Als christen vraag ik me ook af: Heeft God een doel voor ogen? En hoe handelt Hij om Zijn doel te bereiken? Dit is geen marginale vraag. Want of God handelt in deze wereld, of Hij handelt niet. Dit mag niet zonder gevolgen blijven. Dit heeft niet alleen te maken met mijn christen-zijn, maar het raakt ook mijn mens-zijn, mijn bestaan hier in deze wereld. Ik stel mezelf al heel lang de vragen “waarvandaan?”, “waarom?” en “waarheen?”, lang voordat ik mezelf als christen herkende. Het is eerder zo dat deze vragen mij zelf op reis hebben gestuurd, op zoek naar antwoorden, totdat ik bij de Bijbel uitkwam, en vervolgens bij de God van de Bijbel. Maar toen stelde ik de vragen opnieuw en ging ik nog een keer op reis, maar nu in de Bijbel.

Wereldbeeld, mensbeeld en Godsbeeld horen bij elkaar. Het ene kan niet worden aangepast zonder het andere. Deze drie zijn aan elkaar gerelateerd. En welke God ik heb bepaalt ook mijn wereldbeeld en mijn wereld. Hetzelfde geldt voor het beantwoorden van de vraag of God actief is in deze wereld, en zo ja, op welke manier? Of ik erken Gods handelen in deze wereld en in deze tijd, of ik erken het niet – en denk misschien dat de wereld stuurloos en doelloos is. Wat mijn perceptie ook zal zijn, het zal mijn verwachting en vertrouwen in het hier en nu vormen.

Tijdens vakantieontmoetingen kunnen mensen praten over onbekende bestemmingen, over andere landen en verre bestemmingen. Misschien zijn het bestemmingen die ik zelf nooit heb bezocht. Maar dat maakt deze landen niet minder echt. Het is echter de ervaring die ik heb opgedaan(reizen, tijd ervaren, mensen ontmoeten en andere landen bezoeken) die me doet geloven dat de verhalen die ik te horen krijg waar zijn.

Zo lees ik de Bijbel ook. Het laat ruimte voor ontmoeting en vervulling.

Reiskoorts

Toegegeven, een verwachting die al gezien is, is geen verwachting(Rom 8:24 gr. elpis). Verwachting is eerder wat de boer ervaart als hij zijn akkers bewerkt “in verwachting”(1Cor 9,10). Zelfs als hij niet meteen resultaat ziet, weet de boer dat de inspanning de moeite waard is. Verwachting is de zekere veronderstelling dat iets zal worden vervuld, dus het is geen vaag voorgevoel of louter hoop (Gr. prosdokia, zoals in Handelingen 12:11). Verwachting gebaseerd op inzet of ervaring.

Verwachting behoort tot de drie blijvende dingen(1Cor 13,13). Ook hier gaat het niet om onzekere hoop, maar om vertrouwen in betrouwbare beloften. Verwachting is een manier van leven. Het is een van de kenmerken van de kerk in Thessalonica waarover Paulus schreef:

“We danken God altijd voor jullie allemaal door jullie in onze gebeden te noemen. Onophoudelijk gedenken wij voor onze God en Vader uw arbeid in geloof, uw zwoegen in liefde en uw volharding in het wachten op onze Heer Jezus Christus.”
1Thess 1,3

Deze drie dingen vormen een levenshouding die ondersteund wordt door Gods liefde en Zijn beloften. De inspanning is vol vertrouwen, het zwoegen kan uit liefde zijn en de volharding spreekt van volharding in verwachting en vertrouwen. Leven in verwachting is geen theoretisch of abstract iets. Het is uiteindelijk de verwachting van een relatie, zoals Paulus schrijft aan zijn medewerker Timoteüs:

“Jezus Christus, onze verwachting”
1Tim 1,1

Wie in verwachting leeft, leeft in een soort reiskoorts. Het hier en nu wordt geaccepteerd, net zoals de weg, de trein, het vliegtuig deel uitmaken van het reizen. Maar we zijn ook onderweg, rennen naar een doel, leven naar een ontmoeting en vervulling. Dat heiligt de dag, de relaties, het werk. Zij die in verwachting leven, staan met beide voeten stevig op de grond van de werkelijkheid, dus ze verheugen zich in de reis, maar juist daarin hebben ze een doel voor ogen.

Suggesties voor een gesprek

• Is er voor jou een verschil tussen: “Ik hoop dat hij morgen komt” of “Ik verwacht dat hij morgen komt”? Welke?
• Is het goed of wenselijk om “in verwachting” te leven? Waarom – of waarom niet?
• Met een gezond beeld van God: hoe kunnen verwachtingen worden gevormd? Komt dit overeen met je eigen ervaring?
• Als je de genoemde passages in je Bijbel opzoekt, hoe wordt het daar dan vertaald? (er zou nog veel meer te zeggen zijn over de woorden “hoop” en “verwachting”).
• Lees en bespreek Rom 8:18-25. Zegt het ook iets over Gods doel? Hoe ziet Paul de situatie nu?