Hoofdstuk 5 in de Brief aan de Romeinen – we staan nu op de drempel – luidt een verandering van thema in. Dit hoofdstuk is belangrijk omdat Paulus hier iets nieuws introduceert. Van rechtvaardiging in de laatste hoofdstukken komt hij nu bij verzoening. Paulus spreekt over deze verzoening met een nieuw woord, dat tot nu toe onbekend was. Zo kan hij meer uitleggen en tot verregaande uitspraken komen.
Structuur van de Brief aan de Romeinen
Om de plaats van dit hoofdstuk in de hele brief beter te begrijpen, is het aan te raden om nog eens naar de structuur van de Brief aan de Romeinen te kijken:
De passage Romeinen 3:20-4:25 beschrijft rechtvaardiging in detail. We hebben dit deel voltooid. De passage Romeinen 5:1-8:30 spreekt over verzoening. In beide secties worden deze termen gebruikt in relatie tot het individu. Het contrast is dat het thema weer terugkomt in de tekst, maar dan met een nationale focus.
De twee evangeliën in de brief aan de Romeinen
Paulus noemt twee evangelies in de Brief aan de Romeinen:
- Het evangelie van God
“Paulus, slaaf van Christus Jezus, apostel genaamd, apart gezet voor het Evangelie van God (dat Hij van tevoren heeft beloofd door Zijn profeten in heilige geschriften)”.
Rom 1:1-2. - Mijn evangelie
“Maar aan hem die in staat is u te versterken volgens mijn evangelie en de herautenboodschap van Christus Jezus, volgens de openbaring van een mysterie dat in aeonische tijden verborgen was, maar nu openbaar is gemaakt, en ook bekend is gemaakt door profetische geschriften, volgens het decreet van de aeonische God voor alle volken, om gehoorzaamheid van geloof te bewerken.”
Rom 16:25-26
Deze twee uitspraken moeten zorgvuldig worden gelezen. Wat hier staat is anders. In het begin wordt het evangelie van God genoemd, dat al door de oude profeten was beloofd. Dat was bekend. Het was het goede nieuws dat God zelf rechtvaardigt, en dat door geloof. Het wordt in detail behandeld in hoofdstuk 3 en 4. Dit is het evangelie waarover Paulus zei:
“Want ik schaam mij niet voor het evangelie, want het is een kracht Gods tot zaligheid voor een ieder die gelooft, eerst voor de Jood, en ook voor de Griek; want de gerechtigheid Gods wordt daarin geopenbaard door geloof om geloof, gelijk geschreven staat: De rechtvaardige zal door het geloof leven.”
Rom 1:16-17.
Het tweede evangelie wordt helemaal aan het einde van de brief genoemd. Het was niet van tevoren beloofd, zoals het Evangelie van God. Het was nogal een geheim – totdat Paul het mocht onthullen.
Wat geheim was, wordt onthuld
Paul onthult verschillende geheimen. Ze worden expliciet genoemd in zijn brieven. Wat hij daar schrijft is nieuw en was ongehoord. Dit gebeurt ook in de Brief aan de Romeinen.
Als Paulus het heeft over “zijn evangelie” (zie ook: Rom 2:16), dan heeft dat iets te maken met de dingen die hij mocht openbaren. Dit maakt zijn boodschap anders dan die van bijvoorbeeld de 12 apostelen. Wie hier geen rekening mee houdt, kan weinig met Paul doen.
De apostel zelf belicht dit van drie kanten aan het einde van de Brief aan de Romeinen. Het gaat over:
- mijn evangelie
- de boodschap van Christus Jezus
- Volgens de onthulling van een geheim
Deze drie delen zijn één en dezelfde. Zijn Evangelie = de boodschap van Christus Jezus = de openbaring van een mysterie. Dingen horen bij elkaar en spreken over hetzelfde met verschillende woorden.
De missie van Paulus
Als we de brieven van Paulus lezen, moeten we in gedachten houden dat zijn prediking een andere focus heeft dan die van Jezus of van de 12 apostelen. Hoewel Paulus over Jezus spreekt, net als de 12 apostelen, spreekt hij ook over dingen die nog onbekend waren – toen Jezus Zijn bediening uitvoerde in de evangeliën, of wat de 12 apostelen van Hem hadden gehoord gedurende 40 dagen na de opstanding.
Hier moet men duidelijk zijn met alle verschillen: Paulus spreekt over Jezus Christus. De missie van de apostel was echter op een andere plaats dan die van de 12 apostelen. Het verschil is niet dat een van de twee groepen Jezus niet langer serieus zou moeten nemen, maar het verschil lag in de respectievelijke missie. Paulus had een andere missie dan de 12 apostelen, die overal in het Nieuwe Testament terug te vinden is. De 12 apostelen richtten zich (net als Jezus in zijn bediening) op het volk Israël. Paulus, aan de andere kant, wordt de “apostel voor de naties”.
Deze andere missie wordt weerspiegeld in het Evangelie. Daarom verschillen het “evangelie van de besnijdenis” en het “evangelie van de onbesnedenen” (Gal 2:7-9). Het is niet simpelweg een kwestie van twee groepen die hetzelfde te horen krijgen, maar Paulus onthulde geheimen in “zijn evangelie” die niemand vóór hem had gehoord.
De basis voor afstemming
Als we eenmaal erkennen dat de Brief aan de Romeinen spreekt over “geheimenissen” die zijn geopenbaard, dan rijst onmiddellijk de vraag: waar wordt over deze geheimenissen gesproken? Waar wordt iets genoemd dat daarvoor nog niet bestond?
Dat is wat hier gebeurt, in het vijfde hoofdstuk. Hier spreken we van “verzoening” (gr. katalasso). In hoofdstuk drie had Paulus de oudtestamentische woorden “verzoening” en “verzoeningsdekking” (Gr. hilasterion) gebruikt. In de context was dit gepast, omdat het wees op de situatie in de Tenach. Dit was in overeenstemming met het Evangelie van God. Het woord “verzoening” is echter een andere term die nog nooit eerder is gebruikt. Het is een geopenbaard mysterie waarover Paulus spreekt in zijn Evangelie.
Verzoening behoort tot het Oude Testament, de Evangeliën en de 12 Apostelen. Verzoening is onderdeel van Paulus’ verkondiging en komt voort uit Gods gerechtigheid. Verzoening bouwt dus voort op de vorige hoofdstukken. Het vervangt rechtvaardiging niet, maar brengt het verder. De eerste verzen van hoofdstuk 5 zijn een soort afsluiting en overgang naar het nieuwe thema van verzoening.
“Gerechtvaardigd dan door het geloof, hebben wij vrede bij God door onze Heer Jezus Christus, door Wie wij ook toegang verkregen hebben door het geloof in deze genade, waarin wij staan, opdat wij roemen in verwachting van de heerlijkheid van God.”
Rom 5:1-2
