De Bijbel zegt dat God de leiding heeft over deze wereld, dat Hij Zichzelf bekend maakt en dat onze levens en het hele universum veilig zijn in Zijn handen. Dit is niet zichtbaar. Maar zij die geraakt zijn door Gods Woord en Geest, die de Bijbel vertrouwen, hebben een grotere context herkend en een relevantie voor hun eigen leven ontdekt.

Alles heeft een reden

Als we het bijbelse verhaal volgen, heeft alles een reden. God heeft de leiding. Hij maakt Zichzelf bekend aan de mensen en deelt Zichzelf. Hij werkt in de wereld en Hij werkt naar een doel toe.

Dit doel van God, om op een dag “alles in allen” te zijn (1Cor 15,28), is de reden voor Zijn werk in deze wereld. Het is ook de reden voor wat wij “verlossing” noemen. God wil het doel met iedereen bereiken. Hij wil het doel bereiken met deze wereld. Alles is ontworpen met dat in gedachten. Alles is van Hem, door Hem en tot Hem (Rom 11:36).

Het is “door Hem

Het evangelie, zoals Paulus erover spreekt in Romeinen, is geen mededeling “dat God van ons houdt”, alsof dat slechts een voorwaarde zou zijn. Het is eerder de verkondiging dat God aan het werk is en dat wij deel uitmaken van dit werk. God werkt naar Zijn doel toe. Zijn Zoon, Jezus Christus, is het middel om dit doel te bereiken. Het gebeurt “door Hem”. Zo wordt het beschreven. Het woord “zoon” in het Hebreeuws is verwant aan het woord voor “bouwen”. Het is via de zoon dat de vader zijn huis bouwt en de toekomst realiseert.

Laten we in Romeinen lezen hoe Paulus dit beschrijft:

“Gerechtvaardigd dan door het geloof, hebben wij vrede bij God door onze Heer Jezus Christus, door Wie wij ook toegang verkregen hebben door het geloof in deze genade, waarin wij staan, opdat wij roemen in verwachting van de heerlijkheid van God.”
Rom 5:1-2

De vrede die we met God mogen hebben is “door onze Heer Jezus Christus”. Zo is het ook “door wie ook wij door het geloof toegang hebben verkregen tot deze genade waarin wij staan”. Twee dingen dus: ten eerste hebben we vrede omdat die door Hem tot stand is gebracht. Ten tweede zijn we nu permanent in deze genade omdat we deze genade permanent ontvangen door Hem.

Dit zijn bevrijdende woorden omdat het niet alleen een eenmalige ervaring is, maar ook blijvende gevolgen heeft. Het werd gegeven en is nu permanent onze realiteit. Omdat dit zo is, mogen we ook vooruitkijken. We hoeven ons niet langer zorgen te maken over de basis, de fundamentele dingen, maar kunnen vol vertrouwen onze verwachting aannemen en cultiveren. Zoals Paulus verder gaat: “zodat we ons kunnen beroemen in afwachting van de heerlijkheid van God”.

Het gaat verder. Dat is geweldig.

Van de toekomst naar het heden

In de volgende verzen gaat de apostel van de verwachting van de toekomst naar de ervaring van het heden. Hij schrijft:

“Niet alleen zo, maar we mogen ook roemen in beproevingen, wetende dat beproeving tot volharding leidt, maar volharding tot proeftijd, en proeftijd tot verwachting.”
Rom 5:3-4

Paulus verwijst hier zeker naar de beproeving die bekend was bij de kerk in Rome. Misschien omvat hij ook zijn eigen beproeving. Welke beproeving precies bedoeld wordt, wordt niet vermeld. Er zijn echter verschillende verwijzingen naar beproeving. Het was geen gemakkelijke tijd voor de kerken (Handelingen 8:1-3, Handelingen 9:1-2, 1 Timoteüs 1:12-13). Paulus spreekt over zijn eigen uitdagingen en ontberingen (2Cor 11:23-28). We kunnen beproeving natuurlijk opvatten als een algemene uitspraak en het zo interpreteren dat we ook vandaag de dag ontberingen van welke aard dan ook net zo positief tegemoet treden als Paulus doet. Dat zou dan een overgebrachte toepassing van het woord zijn die niet meer noodzakelijkerwijs iets te maken heeft met de context.

Wat de apostel hier doet: hij geeft betekenis aan de huidige ervaring. Hij verankert de ervaring in iets groters. De beproeving is niet zomaar een beproeving, het doet iets:

  • Verdrukking veroorzaakt volharding
  • Doorzettingsvermogen zorgt voor proeftijd
  • Reclassering zorgt voor verwachting.

Paulus zegt niet dat we uit masochistische vroomheid voor verdrukking moeten kiezen. Het is niet zo dat elke christen voortdurend beproevingen moet doorstaan. Dat kan echter wel. Als dat het geval is, dan heeft hij iets goeds aan de druk van buitenaf. Hierdoor leren we doorzettingsvermogen. Zij die geleerd hebben om door te zetten bewijzen zichzelf in de realiteit van het leven. Degenen die reclassering hebben geleerd, krijgen daardoor meer vertrouwen en verwachtingen.

“Maar de verwachting faalt niet, want de liefde van God is uitgestort in onze harten door de Heilige Geest die ons gegeven is.”
Rom 5:5

Verwachting en de liefde van God

Verwachting, zegt Paulus, laat ons niet beschaamd worden. Uit de vorige verzen blijkt duidelijk dat verwachting als vrucht groeit door een proces. Verwachtingen zijn er niet alleen. Verwachting ontstaat. Als je vertrouwen wilt krijgen, zet dan de eerste stap en daarna de volgende.

Alle ervaringen, alle volharding, alle beproeving leiden tot een vertrouwen dat ondersteund kan worden door Gods beloften. Dan ontstaat verwachting. Verwachtingen zijn altijd gebaseerd op beloften.

“Verwachting laat je niet beschamen.”

Schaam je, of “schaam je”. Zij die verwachting hebben, hoeven zich nergens voor te schamen. Op een andere plaats gebruikt Paulus hetzelfde woord en verklaart dat hij niet beschaamd werd omdat de beschreven situatie waar bleek te zijn (2Cor 7,14). Dit gaat waarschijnlijk over praktische betrouwbaarheid, eerlijkheid, in de genoemde context. Zo ook hier in de Brief aan de Romeinen, waar Paulus spreekt over het dagelijks leven. Waarom hoef je je niet te schamen?

“Omdat de liefde van God in onze harten is uitgestort.”

De liefde van God is geen gevolg van de proeftijd, maar was al “uitgestort in onze harten”. Het gaat om twee dingen: verwachting aan de ene kant en de liefde van God aan de andere kant. Ze horen bij elkaar. Beide zijn gedoneerd. Beide veranderen onze waarneming in het hier en nu. Het zijn transformerende ervaringen die ons leven vullen en ons vaak een nieuwe richting geven. Maar hoe hebben we deze liefde van God ontvangen?

“Door de Heilige Geest die ons gegeven is.”

Net als in de vorige verzen is er een reden waarom we dit ervaren. Het is “door” de Heilige Geest die aan ons gegeven is”. Niet “door de Heilige Geest door ons verdiend “, maar door de Heilige Geest “aanons gegeven“. Het zijn geschenken. Verwachting is de vrucht van vertrouwen, van volharding, van proeftijd. Al deze dingen worden als geschenk gegeven. Dit is een visie, een begrip van deze wereld vanuit het perspectief van geloof. Maar het is ook een ervaring die alleen in het dagelijks leven kan voorkomen.

Als Paulus zegt: “Verwachting laat ons niet beschaamd worden”, spreekt hij uit eigen ervaring, die hij ook op deze manier aan de gemeente in Rome schrijft. Is het nu een moeilijke tijd? Realiseer je dan dat beproeving volharding teweegbrengt en volharding proeftijd. Proeftijd brengt verwachting met zich mee en dit laat ons niet in verlegenheid brengen, omdat we Gods liefde al mogen ervaren.

Dit is als een voorproefje van Zijn uiteindelijke doel.