Wat is moeilijk?

Ik kom zo’n uitspraak steeds weer tegen: “Wat je hier zegt is te moeilijk”. De achtergrond van zo’n reactie is altijd de confrontatie met een christelijke traditie. Het wordt “moeilijk” wanneer een traditie (wat die ook moge zijn) in twijfel wordt getrokken. Het wordt “ondraaglijk moeilijk” als ik erop wijs dat dit of dat standpunt eigenlijk nergens in de Bijbel staat.

Wil je een voorbeeld? Er zijn veel dogma’s en leerstellingen die nergens in de Bijbel worden genoemd. Bijvoorbeeld een Drie-eenheid, erfzonde, absolute vrije wil, een onsterfelijke ziel of de doctrine van de hel. Verrassend genoeg zijn het vaak deze concepten die mensen kiezen als de basis van hun geloof – en dit is hoe het wordt gepromoot in gemeenschappen. Iedereen die ook maar één van deze onderwerpen in twijfel trekt, wordt er onmiddellijk van verdacht een ketter te zijn – zelfs als noch Mozes, noch Jezus, noch een van de apostelen er ooit over gesproken heeft. Iedereen die deze dogma’s niet gelooft, kan niet hopen op een positie in een kerk of vrije kerk. Het idee van wat “bijbels” is en wat niet, staat in veel kringen volledig los van een bijbelse grondgedachte. Dit is geen ketterij of beschuldiging, maar een nuchtere observatie.

Aan de andere kant zijn er uitdrukkingen die heel erg in de Bijbel staan, maar fel worden afgewezen, zoals de “verzoening van het universum” (Kol 1:20), redding door geloof alleen (Ef 2:8-10) en andere zaken.

Wat is er nu moeilijk?

Heroverwegen is moeilijk

Vooral de doctrine van de hel zit bij veel mensen diep geworteld. Helaas leidt dit keer op keer tot angst, tot afwijzing van de God van de Bijbel, tot stressvolle onzekerheid over verlossing en nog veel meer. Een serieus gesprek over hemel en hel leidt onvermijdelijk tot het onderzoeken van deze doctrine. Als je dan vanuit de grondtekst en de context laat zien dat er niets aan de hand is, dan kan dat angst veroorzaken. Wat “moeilijk” is, zijn niet de uitspraken zelf. Het is moeilijk om in het reine te komen met je eigen beeld van God, met je geïnternaliseerde overtuigingen.

Heroverwegen is veeleisend.

Het is allemaal heel eenvoudig

De waarheid is dat de Bijbel of het Evangelie niet moeilijk zijn. Het is heel eenvoudig:

• God is voor je, niet tegen je (Rom 8:31)
• God verzoent vijanden, geen volmaakte christenen (Rom 5:8)
• God redt alle mensen en vooral de gelovigen (1Tim 4,9-11). Hij wenst het niet alleen, maar Hij doet het ook. Dit moet in de gemeente geleerd worden, zegt Paulus.
• God wordt alles in allen, en niet slechts iets in enkelen (1Cor 15,28)
• God verzoent allen (alles, het Al) met Zichzelf en maakt vrede door het bloed van het kruis (Kol 1:20)
• God omvat allen in weerbarstigheid, zodat Hij Zich over allen kan ontfermen (Rom 11:32)
• Alles is van Hem, door Hem en tot Hem (Rom 11:36)
• God is liefde (1Joh 4,8)

Is dat niet gemakkelijk? Het is een prachtige getuigenis. Christus staat centraal. Verschillende aspecten kunnen met één zin worden uitgelegd. Dit is veel eenvoudiger (en beter onderbouwd) dan de verlokkingen van de hemel- en helleer: “Wie niet in Jezus gelooft, zal voor eeuwig in de hel branden”. Leg dat eens uit!

Een nieuwe horizon

Waarom noem ik deze dingen? Het is niet alleen een kwestie van argumenten voor of tegen. Het gaat om een begrip van Gods aard en werk. Het gaat over hoe we God ervaren en ontmoeten in het dagelijks leven, in onze omstandigheden, in onze congregaties en in de gemeenschap. Ons denken staat dus centraal en gaat over de oriëntatie van onze verwachting.

Het evangelie zoals gepredikt volgens een hemel en hel doctrine is niet “eenvoudig”. Het is zeer problematisch. De redenen waarom mensen een goede uitkomst van Gods werk afwijzen zijn ook problematisch. Dat moet eerst op tafel komen. Plunderende doctrines moeten zonder arrogantie en veroordeling aan de kaak worden gesteld. Het gaat niet om de leer, het gaat erom hoe we onze God en Vader beter leren kennen. Het gaat om een gezonde basis voor ons geloof. Wat verkeerd is, moet gewoon bij zijn naam genoemd worden, net als de goede dingen.

Stel je voor:

Het enige dat moeilijk is, is het onbekende. Gods werk is goed nieuws voor deze wereld. Het bouwt voort op de Tenach (Mt 5,18), wordt vervuld in Jezus voor Israël (Mt 15,24; Rom 15,8), vindt een uitbreiding voor de naties bij Paulus (Rom 11,13; Ef 3,1-2), en in alle variaties staat er een liefhebbende God achter die naar Zijn doel toe werkt (Ef 1,11; Ef 1,22-23; Ef 3,11). Het is niet moeilijk, maar meestal gevarieerder dan wat er op zondag gepreekt wordt.

Stel je voor dat er een verandering in het denken in je gemeenschap plaatsvindt, dat mensen de bijbelse boodschap nuchter en met veel vragen beginnen te onderzoeken.

Stel je voor dat je thuis bent in een gemeenschap waar je eigen denken wordt aangemoedigd, waar vragen worden beantwoord met tegenvragen, waar week na week en jaar na jaar kleine bouwstenen voor een nieuw perspectief worden gecreëerd.

Stel je voor dat je thuis bent in zo’n gemeenschap. Hoe zou een gesprek over Gods aard en werk vandaag kunnen verlopen en ook over een paar jaar?

Het gaat om een levensvatbare visie, verankerd in de Schrift, voor duurzame gemeenschapsontwikkeling, gedragen door volwassen mensen. Het is veeleisend, maar niet moeilijk. Wat er wel voor nodig is, is moed om steeds weer nieuwe dingen aan te gaan.

Verdieping

• Is het vervelend om je weg te vinden in nieuwe gedachten?
• Moet je alles kunnen uitleggen tot iets “eenvoudig” is?
• Wat vind je “moeilijk” aan de Bijbel?
• Wat is er nodig in een gemeenschap om de vrijheid van Christus (Gal 5:1) ook in het denken te laten ontstaan?
• Paulus schrijft: “wordt veranderd door de vernieuwing van uw denken” (Rom 12:1-2). Waarom schrijft hij dit aan een gemeenschap?