De centrale website is te vinden op worthaus.org. Van daaruit kun je verwijzingen naar evenementen vinden en er is een goed gevulde mediatheek met lezingen over een breed scala aan onderwerpen, met portals op YouTube en Vimeo. Er is ook een Facebookpagina.

Onderstaande lezing maakt deel uit van een serie over de eerste hoofdstukken van de Bijbel. Het gaat over man en vrouw. Het is gemakkelijk om te zien welke zorgen worden nagestreefd in de Bijbelse reflectie en welke andere perspectieven kunnen verschijnen bij nader onderzoek. Het is een levendig voorbeeld van een vaak (dogmatisch, traditioneel, sociaal…) bevooroordeeld beeld, en hoe men nieuwe inzichten kan krijgen door de Schrift te lezen.

De zoektocht naar het vrije uitzicht

Worthaus’ slogan “The search for the unobstructed view” verraadt al veel over wat het bedrijf bezighoudt. Men beweert niet de ultieme kennis gevonden te hebben, maar is actief op zoek, en in de lezingen en evenementen ook met elkaar. De “onbevooroordeelde blik” verwijst naar de vele verschillende perspectieven die vandaag de dag een nuchtere kijk op de Bijbel in de weg kunnen staan. Ongecamoufleerd en ongeremd, maar met meer diepgang en meer perspectief, dat is waar we naar op zoek zijn. God leren kennen en Zijn Woord serieus nemen horen bij elkaar. De hersenen blijven ingeschakeld.

Het gedifferentieerde debat

Wat is er zo explosief of verfrissend aan dit debat? Er zijn hier verschillende dingen die het vermelden waard zijn:

• Elke generatie heeft haar eigen confrontatie nodig
  Het is niet genoeg om het oude vertrouwde aangeleerd te krijgen. Om de betekenis van de Bijbel zelf te begrijpen, moet deze zelf onderzocht worden. Elke tijd, ook onze tijd, heeft een confrontatie nodig. Worthaus ondersteunt een open debat en moedigt een open discussie aan.
• Beschadigd door religie
  Er zijn mensen die door religie beschadigd zijn, door kerken en gemeenschappen getraumatiseerd, die eenvoudigweg geen boodschap hebben aan bekrompen opvattingen, of die zich daarvan resoluut hebben gedistantieerd. Iedereen die dit ooit aan den lijve heeft ondervonden, zal begrijpen wat er steeds weer in deze lezingen wordt gezegd. Dit zijn bevrijdende boodschappen en nieuwe benaderingen van de Schrift voor mensen die niet veel meer kunnen met dogmatisch gevormde boodschappen, maar die God tot nu toe alleen dogmatisch aangereikt hebben gekregen.
• Verbrede horizon
  Worthaus is ontstaan tegen de achtergrond van de theologie van de Reformatie en wordt ondersteund door theologen van de universiteit. Naar mijn mening zijn de lezingen vooral trouw aan het leven en het geloof, net zoals ze dicht bij de Bijbel staan. Degenen die dit niet verwachten van universitaire kringen, of zelfs bang zijn dat ze per definitie “liberaal” zijn, kunnen hier hun horizon verbreden. (“Liberaal” is een schrikterm voor conservatieve standpunten en niet geschikt om te beschrijven wat er werkelijk aan de hand is).
• Maatschappelijk relevant
  Geloofsverdieping is altijd maatschappelijk relevant, terwijl dogmatische leringen en aannames dat zelden zijn.

Kritiek op Worthaus

Worthaus stimuleert niet alleen, maar maakt sommigen ook van streek. Degenen die de Schrift op een gefundeerde en veelzijdige manier benaderen, dagen velen simpelweg uit. Er zijn dus enkele kritische stemmen over Worthaus. Interessant is dat het, voor zover ik heb gelezen, vaak om ideologische bezwaren gaat. Men is er immers volledig van overtuigd dat de eigen zienswijze juist is, vindt logischerwijs argumenten voor de eigen zienswijze en tegen de andere zienswijze. Dit kan echter een hoog niveau bereiken en relevante punten aanwijzen.

Een discours heeft kritische stemmen nodig. Het lijkt mij persoonlijk belangrijk om deze dingen eerst als “meningen” te bestempelen en ze niet te verwarren met “bijbelse waarheid”. Iedereen werkt, denkt en handelt met dergelijke veronderstellingen. Het zijn precies deze veronderstellingen waar we hier opnieuw over moeten nadenken, wat een van de grootste zorgen is.

In de uitstekende bijdrage van Markus Till“Worthaus – Universiteitstheologie voor evangelischen?” speelt dit een rol. De polariteit tussen “onfeilbaarheid van de Bijbel”, zoals hij die blijkbaar opvat, en “bijbelkritiek” toont slechts ideologische standpunten en gaat niet echt in op de volgende punten:
– Hoe zagen mensen het 2000 jaar geleden? Onfeilbaarheid in de zin van verbale inspiratie bestond toen nog niet, de canon lag niet vast en bijbelkritiek bestond nog niet.
– De eigen positie wordt gedifferentieerd, maar niet in twijfel getrokken.

Hoe goed en noodzakelijk gedifferentieerde stemmen zoals die van Markus Till ook zijn in een echt discours, een echt discours heeft ook de reflectie van deze visie nodig. Bijdragen van welke aard dan ook – of het nu gaat om Worthaus of schriftelijke kritiek – zijn suggesties en dienen naar mijn mening alleen om de discussie te vergemakkelijken.

Discussie is gericht op reflectie, differentiatie en, uiteindelijk, misschien gewoon de moed om dit te accepteren en dat te verwerpen. Worthaus is net zo onvolmaakt als de meningen van de critici. Erkend moet worden dat elke spreker te werk gaat volgens zijn of haar eigen inzicht en imprint – een natuurlijk kenmerk van elke zienswijze, theologie of mening. De algemene benadering van Worthaus lijkt me echter baanbrekend en bevrijdend, juist omdat het concrete benaderingen biedt die een levendig debat bevorderen.

Verdieping

Suggesties voor gezamenlijke uitwisseling

• Samen met anderen naar een lezing luisteren en het onderwerp bespreken
• Had je ooit van Worthaus gehoord?
• Heb je ooit een lezing gehoord/gezien/ervaren?
• Staat jouw gemeenschap kritisch of sympathiek tegenover dit project? Waarom?

Meer informatie

• Website van Siegfried Zimmer: siegfriedzimmer.de
  Interessante inzichten in professionele carrière- en geloofsontwikkeling, evenals huidige projecten.
• Siegfried Zimmer, “Schaadt bijbelwetenschap het geloof?”, ISBN 978-3-525-57306-8.